X Y Z PEKİ SEN KİMSİN?
X Y Z kuşakları hakkında muhtemelen daha önce çok duyum almış olabilirsiniz, fakat hiç merak edip araştırdınız mı? Nedir bu ilginç harflerin olduğu kuşaklar? Geçmişten günümüze geçen zaman dilimini ve gelecek bir kaç yıl sonrasını da kapsayan bu X Y Z kuşaklarının sahip olduğu özellikleri bakımından aralarında uçurumlar bulunuyor…
Günümüz toplumlarını var eden insan topluluklarına kuşak denilmektedir. Bu kuşaklar (X Y Z Kuşakları) belirli özellikleri açısından farklılıklar gösterirken sosyal hayatta birçok çatışmaları da beraberinde getiriyor. X Y Z kuşaklarının oluşumuna zemin hazırlayan ana faktörleri “Yokluk ve Zorluk Yılları”, “Teknolojinin İvmelenmesi” ve “Teknolojiyle Doğmak” diye sıralayabiliriz.
Şu anki iş hayatlarında deneyimli ve çoğunlukla yönetici konumlarında olan X kuşağı; iş hayatlarında deneyim kazanma yolunda ilerleyen ve bir kısmının iş hayatının başlarında, bir kısmının ise ortalarında yer aldığı Y kuşağı; henüz yeni doğanlardan başlayıp lise hayatlarının son yıllarına doğru olan Z kuşağı… Tüm bu X Y Z kuşakları dünya nüfusunun çoğunluğunu oluşturuyor. Y kuşağının diğer adının “Milenyum Kuşağı”, Z kuşağının ise; “Kristal Kuşağı” olduğunu önceden belirtmek istiyorum.
X Kuşağı Öncesi
Tüm bu X Y Z kuşakları haricinde “Sessiz Kuşak” ve “Bebek Bombardımanı” denilen 2 kuşak daha vardır:
- 1925-1944 arasında kalanlar SK (Sessiz Kuşak),
- 1945-1964 arasındakiler ise; BB (Bebek Bombardımanı) olarak nitelendiriliyor.
Genellikle X kuşağının anneleri, babaları, dedeleri ve babaanneleri bu jenerasyonu oluşturuyor. Bu kuşakların nüfusa oranlarının diğer kuşaklara nazaran düşük olduğunu tahmin edebiliyorsunuzdur. X Y Z öncesini de hafızamızda yer ettiğimize göre asıl konumuza başlayabiliriz.
‘X KUŞAĞI ÇOK KRİZ YAŞADI(1965-1979)’
X kuşağı çok kriz yaşadı. Çok travmatik bir kuşak oldu. Çok iyi kriz yönetmeyi öğrendiler. Oysa Z kuşağı için her şey önlerinde hazır kavanozda yaşıyorlar. Cep telefonu oyunu gibi her şeyi değiştirebileceklerini düşünüyorlar. Oysa X kuşağı her gün sabah kalkıp dolar kuruna göre kendi pozisyonunu değiştirebiliyor. Y kuşağının bir kısmı CEO bile oldu. Ama henüz 30’lu yaşlarını sürenler kendi jenerasyonundan da alım yapıyorlar. Ama ortak olup birbirlerine tahammül edemedikleri noktalar var: Kendi fikirlerine daha çok önem verilmesini istiyorlar. İşe alımda son derece riskli olabilir bu. Bu kişiler ben de çok sabırsızdım diyerek daha çok yaklaşabilirler. Eski yaşadıklarını unutmamaları gerekiyor. Hareket ve yetki alanlarını daha çok serbest bırakmaları lazım. X kuşağı müdürlerin yanında konuşamazdı. Anne ve babaların gözleriyle emir verebildiği, onların kaşlarından ne olduğunu anlayan bir kuşaktı. Y kuşağı neden fikirlerinin hayata geçirilemeyeceğini öğrenmek anlamak istiyorlar.”
‘Y KUŞAĞININ MARKALARA SADAKATİ YOKTUR(1980-1999)’ X kuşağı genelde markalar arasında tercih yapar. Y kuşağının marka sadakati yoktur ve arkadaşının referansıyla satın alma işlemini gerçekleştirir. Z kuşağının marka takıntısı vardır ve trendlere bakar. Z kuşağı ve X kuşağı bambaşka niyet ve faydayla alıyor. Y kuşağı dediğimiz kuşağın kendine güveni yüksek. Şirketten beklentileri de yüksek. İşbirliğine çok açıklar. Doğru geri bildirim verdiğinizde iyi bir yetenek kuşağı olduklarını söyleyebiliriz. Doğru geri bildirim vermek gerekiyor. Batı dünyasında geri bildirim insanların gelişmesini sağlamak için pozitif bir şey olarak algılanıyor. Ama bizim ülkemizde geri bildirim vermek gerçekten kimseye hesap vermek istemeyen insanlar için çok zor. Bizim çalışanlarımız ‘Beni işten çıkarmak istiyor, beni sevmiyor’ gözüyle bakıyor geri bildirimlere. X jenerasyon çok çabuk iş değiştirmiyordu. Güvenliğe önem veriyor. Ama Y için 5 yıl aynı şirkette çalışıyor olmak kötü bir şey. Y jenerasyonu çalıştığı şirketin marka itibarına bakıyor. X kuşağında çok az bir ücret farkıyla bile iş değiştirmek mümkündü ama Y kuşağında çalıştığı markanın itibarı her şeyden önemli. Bir patron şirketinde üçüncü seviyede olmaktansa global bir markada 4. seviyede olmayı yeğliyor. X kuşağında için ise maaşını zamanında almak patronu güvenli bulmak önemli.
‘Z KUŞAĞI CEP TELEFONSUZ BİR DÜNYAYI BİLMİYOR(2000-2020)’
“Yeni jenerasyon, Y ve Z kuşağı adaptasyon sorunu yaşamıyor. Ondan önceki X kuşağının bu sorunu var. Mobil uygulamalarla her şeyi görebilme soru sorma rapor alma raporu anlayıp anında karar alma gibi bir dünyanın içindeler. Z kuşağı yönetici konumunda değil. Temel sorunlardan bir tanesi bu. Hayatımızda mobil uygulama hızla ilerliyor. Her 29 saatte bir bilgi ikiye katlanıyor. Perde açılırken senaryo değişiyor. Yapılması gereken şey adaptasyonun hızlanması için şirketlerin bu sistemlerle ilgili oryantasyon süreciyle ilgili destekleyici programlar yapmaları. X kuşağı, 1969-1980 arasında doğanlar. 1980 ve 1999 arasında doğanlar Y kuşağı. 2024’e kadar devam edecek olanlar da Z kuşağı. Z kuşağı henüz staj döneminde. X ve Y kuşağı adaptasyon problemi yaşıyor. X kuşağı dengeli Y kuşağı hevesli. X okumaya odaklı ama Y kuşağı da meraklı. Biraz daha işbirlikçi ve meydan okumayı seviyor. Z kuşağı geleneksel olmayacak ama çok meraklı olacak. Bambaşka ve hızlı bir kuşaklar. Tarihte en fazla eğitim imkânına kavuşan kuşak onlar. Biraz sabırsızlar. Görsel algı sistemine daha yatkınlar. Ezberlemek yerine görmek ve görürken işitmek istiyorlar. Dijital yerli onlar. Cep telefonu olmayan bir dünyayı bilmiyorlar. X kuşağı süreç odaklı, Y kısmen süreç odaklı. Z iş hayatına girdiğinde tamamen sonuç odaklı olacak. Rapor almak ve okumak önemli değil ama önemli olan bunun sonucunda hemen eylem kararı çıkarabilmek. Bu kararı çıkarmak da değil uygulamak, ölçümleyebilip tartışmak ve belki de kutlamak gerekiyor.
Sonuç olarak;
Dijital yerli olan z kuşağını teknolojiden bağımsız olarak düşünmek imkânsız hale gelirken, kuralcı ve otoriter x kuşağının teknolojiyi kullanmakta zorluk yaşadığı z kuşağıyla çok çatıştığını görmekteyiz. Y kuşağı ise bu iki kuşak arasında hem X hem de Z kuşağına uyum sağlayabilen bir yapıdadır. Peki, “Bu farklılıklara sebebiyet veren şeyin temel sebebi teknolojinin gelişmesi mi sizce? Tüm bu kuşakların varlığı dikkate alındığında, dünyadaki her insan için bunun ne kadar kapsayıcı olduğunu düşünüyorsunuz? Farklı sosyal sınıflardan olan her bireyin sadece X Y Z kuşaklarından ibaret olması mümkün mü?” gibi soruların yanıtlarını da sizlere bırakıyorum.
Kaynakça:
https://tr.sputniknews.com/yeni-seyler-rehberi/201807091034239484-x-y-z-kusagi-didem-tinarlioglu/
0 yorum