Objektifi tutan elin vicdanı var mıdır? Yoksa objektifi tutan el, hiçbir şeye müdahale etmeden izlemek için mi vardır?
Bir fotoğraf makinesi merhametli olabilir mi?
”Kamera izleyiciye yöneltilmiş bir silahtır.” diyor Heidegger. Kameranın bir silah kadar etkileyici ve zorlayıcı etkisi olduğunu bu çağda oldukça yoğun müşahede ediyoruz. İnsanlar kamera karşısında hep olması gerektiği gibidir. Olduğu gibi görünmezler. Hatta kamera öyle bir manipülasyon aracıdır ki, olması gerekeni olduğu gibiymiş gibi gösterme gücüne sahiptir. Olması gereken gibi görünmek sahte olmaktır bir bakıma.
Fotoğraf makinesi olanı olduğu gibi gösterdiğinde vuruş etkisi yapar. Olanı olduğu gibi göstermek, olaylara müdahale etmemek demektir aynı zamanda. mesela;
- Açlıktan ölmek üzere olan bir çocuğa yardım etmek yerine onu olduğu gibi fotoğraflamak
Biz bile bugün elimizdeki küçük objektiflerle şiddeti kaydederken aynı şeyi yapmıyor muyuz?! Fiziksel olarak müdahale etme fırsatımız varken etmiyoruz. Olduğu gibi kaydediyoruz sadece. Bugün toplum olarak hatta küresel ölçekte kameranın/objektifin tahakkümü altındayız. Bize silah zoruyla yaptıramayacakları şeyleri kameranın gücüyle yaptırıyorlar hem de bizi özgür olduğumuza inandırarak. Sokakta yaşlı bir kadın gördüğümüzde ona yardım etmek yerine fotoğrafını çektiğimiz bir dünyada merhametin varlığından söz edemeyiz.
Biz yitirilmiş bir çağın çocuklarıyız. İnsani olan herşey bir bir intihar ediyor. Bugün bir objektife poz vermek, ya da ”etkileyici” bir fotoğraf çekmek, bir yetimin başını okşamaktan daha kıymetli. Daha fazla etkileşim kazandırıyor sosyal medya hesabımıza. Duyguları minik ekranlara hapsedilmiş insanların çağını yaşıyoruz. Her duygu orada görülebildiği ölçüde etkili. Artık objektifle duygularımız arasında doğrudan bir bağlantı var. Bir duygu objektifte görünebiliyorsa, fotoğrafa yansıyabiliyorsa vardır. Görsel çağ, tanımlarına uymayan, elle tutulamayan herşeyi dışında bırakıyor.
Baştaki soruyu soralım: Objektifi tutan elin vicdanı var mıdır?
Cevap: Objektifi kimin tuttuğuna göre değişir.
Daha önemli soru: Bugün kamera/fotoğraf makinesi kimin elinde?!